In Waalwijk wordt overwogen om een verticale-as windturbine (VAWT) te plaatsen. Niet zomaar een ‘gadget’, maar een geavanceerd type met vortexgestuurde schoepen, ontwikkeld door het Amerikaanse Wingardium Energy. Hun Cyclone-turbine is geen speelgoedmolen of ‘halve ton op een stokje’. Het is het resultaat van decennia aan technologische evolutie — die wij in Europa veel te lang genegeerd hebben.

Tijd om dogma’s te breken

Wanneer het over VAWT gaat, haalt men steevast de wet van Betz boven als afweermechanisme. Een handige dooddoener, want wie Betz noemt, suggereert natuurkundige onmogelijkheid. Maar dat is intellectueel gemakzucht. Betz stelt een grens voor alle turbines — ook de horizontale — en sluit géén enkele technologie uit.

Wat wél gebeurde: een berucht “meetpark” testte kleinschalige, verouderde VAWT-modellen in inefficiënte opstelling, zonder vortex-ondersteuning. De resultaten? Slechthorend en veelbesproken. Maar wie zoekt naar de ruwe data… vindt niets meer terug. Alsof het debat nooit degelijk mocht gevoerd worden.

Intussen is er wél vooruitgang. En hoe.

Wat maakt de Cyclone anders?

De Cyclone VAWT is ontworpen voor robuustheid, circulariteit en decentralisatie. Geen marketingwoorden, maar technische troeven:

• Laag startpunt, hoog plafond
  Deze turbine start al bij lage windsnelheden (~2 m/s), waar klassieke turbines stilstaan. En als het stormt? Dan blijft de Cyclone draaien waar horizontale types noodgedwongen uit veiligheid worden stilgelegd.
• Veel minder overlast
  Geen slagschaduw, geen hinderlijk ‘zoef’-geluid, geen flikkeringen. Deze turbine blendt in het landschap zonder als een vijandige totempaal over te komen.
• Minder sabotagegevoelig
  De modulaire opbouw, lagere visibiliteit en geïntegreerde systemen maken deze turbine minder hackbaar en moeilijker saboteerbaar dan hun grote broers op zee of op industriële parken.
• Eigen back-up aan boord
  Onder de turbine zit een hybride batterijmodule. Bij netstoringen levert de installatie zelf stroom. Geen dure noodgeneratoren of omslachtige netkoppelingen.
• Lokaal, dus efficiënt
  Minder energieverlies door transport. Geen nood aan peperdure zeekabels of back-upcentrales om fluctuaties van offshoreparken op te vangen. De energieproductie gebeurt waar het verbruik plaatsvindt — een zeldzaam gegeven in ons versnipperd net.
• Circulaire materialen
  Bij het ontwerp stond recycleerbaarheid voorop. Alle componenten zijn demonteerbaar en herbruikbaar. In tijden van schaarse metalen is dat geen voetnoot maar een doorslaggevend pluspunt.

---

Een landschap met meer intelligentie

Dit type VAWT opent de deur naar een nieuw energielandschap: geen gecentraliseerde megamasten, maar een fijnmazig netwerk van stille, slimme en democratisch ingebedde energie-eilanden. Denk ‘diffuus’ in plaats van ‘concentrisch’. Denk energie als landschapsarchitectuur, niet als brute ingreep.

We moeten dringend af van het dogma dat windenergie enkel werkt met drie wieken van 200 meter hoog op polderdijken of verre zeeën. Die visie is technologisch verouderd én maatschappelijk kwetsbaar.

Vlaanderen had al kunnen draaien

In Kontich lagen drie locaties klaar. Met 50% burgerparticipatie. Maar wat gebeurde? Een ploeg zonder voeling met communicatie of draagvlak verknalde de kans. Ze zagen snel rendement, niet het ritme van een gemeenschap. “Take the money and run” werkt misschien voor consultants, niet voor burgerenergie.

Tot slot

Wie de toekomst van windenergie ernstig neemt, kan VAWT’s niet langer afdoen als folklore of spielerei. De technologie is geëvolueerd. De context is veranderd. En het klimaat wacht niet op onze halsstarrigheid.

Tijd om opnieuw te leren kijken. Naar boven. Naar binnen. En vooral: verder.

Link naar het artikel over Nederlandl

Lees in dit verband ook nog

Windmolenpark old school