De aardrijkskundeleraar als Aang

Is een aardrijkskundeleerkracht niet een beetje Aang. De laatste Airbender werd belast met de taak de balans tussen de Waterstam, het Aarderijk, de Vuurnatie en de Luchtnomaden te herstellen. In ons vak vertaalt zich dat in het systeem aarde uit de doeken te doeken te doen als in een balans tussen de hydrosfeer, geosfeer, biosfeer en atmosfeer. In slechts 1 uurtje ’s trachten wij werelds meest intrigerend vraagstukken en problematieken uit de doeken te doen. Geloof ons vrij, daarin is “het klimaat” slechts 1 onderdeel. Kwatongen en onwetenden wilden zelfs ons vak laten verdampen tot een godverbeterd “klimaatvakje“!

Neen, het ruimteschip Aarde in al z’n pracht en complexiteit doorgronden vraagt héél wat meer dan enkel klimaatvertoog. Onze planeet is immers een ingenieus systeem waarbij 4 sferen in een balans verkeren. Positieve en negatieve feedback loops, vaak nog niet eens ten gronde ontrafeld door de mensheid, trachten verstoorde evenwichten weer te herstellen.

Klimaatwalvissen is er zo eentje die in ieder klaslokaal de mondjes doen openvallen en de oogjes laten blinken van verrassing en verwondering. De effecten van de wolven in Yellowstone is er nog zo eentje waarbij de wisselwerkingen véél verder reiken dan enkel maar prooi versus roofdier.

De aardrijkskundeleerkracht als legomaster

Om het vak aardrijkskunde te bemeesteren heb je nood, steun én toeverlaat nodig van andere wetenschappen. Er is nood aan een hele blokkendoos aan kennis, in alle deelaspecten van aardrijkskunde. Wat is immers de gemeenschappelijke deler tussen een klimatoloog, geograaf, geoloog, kosmoloog, antropoloog, geopolitieker, archeoloog, topograaf, landschapsarchitect, urbanoloog, planoloog, futuroloog en zelfs een transporteconoom?

Leerlingen diets en warm maken hiervoor is al een opdracht op zich. Zo worden ze immers betere bouwers. Net als in legomasters moeten ze een winkel aan kennis binnen stormen om creatief een opdracht, lees vraagstuk, op te lossen met de eigen intelligentie als leidraad. Zo is er nood aan voldoende kennis van..

• fysica of natuurkunde om waarneembare invloeden en veranderingen te beschrijven en te begrijpen,
• chemie om inzichten in de processen zoals deze van oa koolstof en, nu actueel, stikstof te doorgronden,
• biologie om het leven in de biosfeer en de ‘natuurlijke’ gang van zaken in aardrijkskunde en de interacties tussen abiotische en biotische factoren te kunnen verklaren.
• geschiedenis om te doorgronden waarom sommige waarnemingen zijn wat ze zijn. De tijdsdimensie in het vak aardrijkskunde is enorm belangrijk. In het stukje demografie is dat zelfs uitgesproken verweven met mekaar.
• wiskunde helpt sterk om de kwantiteit te duiden, maar kwaliteit is primordiaal. Wat baat het iets te berekenen als je niet weet wat je becijfert.
• filosofie om de interactie en drijfveren van de mensenzeeën te begrijpen.

Terwijl de bureaugeleerden, ivoren torenmanagers en kompasarme bewindslieden het vak willen neersabelen als een klimaatvakje, moeten wij wegwijze geografen misschien hierin meer investeren. Het regisseren van alle nodige kennis om van leerlingen wereldwijze burgers te maken! Bruggen bouwen, verbanden leggen en in minder lestijd meer kennis vergaren?!

Op dat krijtbordje stelde ik het boud voor. Het is beter niet te dromen van een betere wereld, maar de huidige te doorgronden om zo een fijnere plek te bouwen!

Ik ben niet bij machte zo’n mooie petitie als deze van m’n collega’s geschiedenis op te starten, ik kan enkel vanuit de grond van m’n hart meer dan krachtig beamen:

Verdamp aardrijkskunde niet!

Via de categorie geostorms vind je al m’n geoposts terug.
Grasduin en overtuig jezelf van de onmisbaarheid van dit unieke vak.