Wie herinnert zich nog het ‘klimaatbrossen’? Haast in 1 adem stond ook ineens het vak aardrijkskunde ter discussie ten voordele van een nieuw vak: “klimaat” ( betaalmuur uiteraard )! Dit in navolging van Italië. Discrepantie ten voeten uit.

Als er nu 1 vak duidelijk de klimaathandschoen kan, mag en moet opnemen, dan is het wel aardrijkskunde! Maar aardrijkskunde is veel meer dan dat!

Ik herinner hen graag aan de boodschap die Geert Noels me meegaf toen ik de Topos-reeks aan het ontwikkelen was:

Het vak aardrijkskunde beperkte zich vroeger bij wijze van spreken tot het lezen van kaarten, het bekijken van een wereldbol, en het noorden vinden. De aardbewoners zijn echter het noorden dikwijls kwijt, en moeten begrijpen hoe kwetsbaar hun blauwe planeet wel is.

Daarom is het belangrijk dat leerlingen een besef krijgen van de draagkracht van onze blauwe planeet. Dan gaat het over de vraag naar grondstoffen, de uitstoot van broeikasgassen of demografische tendensen. En ook wat de mens er zelf aan kan doen: de circulaire economie, het belang van hernieuwbare energie of nieuwe technologieën die ons in staat stellen om onze voetafdruk te beperken. 

De nieuwe technologieën zoals GPS en Google Maps stellen ons in staat om ten alle tijden te weten waar we zijn. Waar we naartoe gaan is echter nog belangrijker. Door dit werk combineren we dus oude inzichten over “aardrijkskunde” met een moderne visie op wat we moeten weten over onze aarde. 

De minuscule planeet waarop we leven, met zijn kwetsbaar ecosysteem mag ons inspireren, verwonderen en zelfs ontzag inboezemen met al zijn rijkdommen en natuurkrachten. Ieder van ons moet er vooral zorg voor dragen. 

Geert Noels, stichter en econoom Econopolis

Of zoals prof Sintubin, één van de bezielers van leerplan KathOnd, het verwoordt:

Leerlingen zullen ontdekken hoe Planeet Aarde ons kansen biedt en het socio-economische systeem voedt met o.a. allerhande natuurlijke rijkdommen. Leerlingen zullen leren begrijpen hoe demografische en economische processen hierop geënt zijn. Vervolgens zullen ze leren dat deze demografische en economische processen niet alleen veel goeds brengen maar ook steeds meer een ongewenste belasting betekenen voor de aardse systemen, gaande van landbeslag tot klimaatverandering.
Uiteindelijk zullen de leerlingen op zoek gaan naar de meest geschikte manieren om de impact van de mens op zijn natuurlijke omgeving zoveel mogelijk te verkleinen om zo een transitie naar een duurzame wereld met respect voor de planetaire grenzen te bewerkstelligen.

Ik zette enkele kernwoorden in het vetjes, net omdat hier menig persoon een “mening” over heeft. Vele discussies aangaande deze topics hoop ik nog te veroorzaken door in m’n eigen()wijze stijl wijsheid te vergaren. Als er dra veel stoeptegels gaan verdwijnen, tja..

De klimaatproblematiek wordt véél ruimer bekeken dan het wat staan kelen van enkele (holle) slogans. Wat gezegd van volgende factoren: bevolkingsgroei, mondialisering, economische groei, armoedebestrijding!

Hiermee overstijgt aardrijkskunde de eerder enge insteek van een klimaatvak, dat het gevaar in zich houdt al te activistisch te worden ingevuld.

MAG ONS VAK EEN VOLWAARDIGE BEHANDELING KRIJGEN?

Zoals het credo van een goede leraar zou moeten zijn:

Ik zeg niet wat je moet zien,
maar naar waar je kan kijken!

my classquote

Leer ze aub een eigen onderbouwde mening te vormen en niet enkel over het klimaat!

Ikzelf ben trots op het team waar ik deel mag van uit maken, want wat de eindtermen mankeren, hebben wij gevonden: een uitdagende leerlijn met een progress-state die door een universiteit in Stockholm werd voorgesteld. Zo vertellen wij over twee jaar een coherent verhaal ipv een allegaartje van wat leuke “wist-je-datjes” en gemakkelijk te evalueren toetsvraagjes. Al te lang is dit de perceptie geweest van ons vak aardrijkskunde. Wellicht daarom is het toebedeeld met 1 bedroevend uurtje!? Laat ons ook hopen dat er niet te veel oude wijn in nieuwe zakken wordt gestoken! Snel gewin boven diepgaande vernieuwing is zo één van die ziektes waarbij kennis vervaagd en verbleekt.

2 uur zou al een begin zijn. Het sexy maken? Ik bedenk wel iets, maar echt het verhaal dat wij te vertellen hebben is echt wel het beluisteren waard! ( nvda, een conference op z’n Van Peel’s is zo’n hersenspinsel )