Dag Frank, met je zachte verontwaardiging

Frank,

laat me eerst iets uit de weg ruimen, vóór jij of je lezers mij in een partijkleur proberen te duwen. Ik schrijf dit niet als N-VA’er of als bewonderaar van Zuhal Demir.
En zeker niet als politieke kontlikker.

Mijn reflexen liggen elders. Dichter bij wat Open Vld ooit beweerde te zijn, vóór ze collectief vergat waar vrijheid zonder verantwoordelijkheid toe leidt. Of bij initiatieven als DURF: liberaal in denken, streng in plichten, wars van pamperbeleid.
Wat mij echt[er] drijft principes.
Wat mij drijft is onderwijs dat zijn ruggengraat niet langer verbergt uit schaamte.

En precies daarom stoort jouw stuk mij.

Niet omdat het kritisch is. Maar omdat het comfortabel is.

Jij schrijft over bedreigingen aan het adres van Zuhal Demir en noemt “ik wou dat iemand een Charlie Kirk op haar deed” geen bedreiging, maar een wansmakelijke grap. Dat is een opmerkelijke semantische rekbaarheid voor een filosoof. Want plots doen woorden er minder toe, zolang ze maar uit de juiste ideologische mond komen.

Demir zegt: bij bedreigingen trek ik de lijn.
Jij antwoordt: had ze niet beter geluisterd?

Dat is jouw kernidee: luisteren als hoogste pedagogische deugd, gezag als moreel falen.
Maar Frank, jij verwart luisteren met toegeven. Empathie met stilstand. Reflectie met besluiteloosheid. Dat is geen pedagogiek. Dat is een zachte ideologie die zichzelf moreel superieur waant omdat ze nooit iets durft afdwingen. En wees gerust, ik ‘mocht’ 6 examens algemene pedagogiek afleggen omdat mijn pedagoochelaar maar niet luisteren wilde ( of kon ).

Je verwijt Demir dat haar beleid “als een donderslag bij heldere hemel” komt.
Weet je hoe het voelt op de klasvloer, Frank?
Alsof het al jaren permanent bewolkt is.
Overleg na overleg. Hervorming na hervorming. Goedbedoelde maatregelen die vooral niemand kwaad mogen maken. En ondertussen zie ik leerlingen die:

– geen vijf minuten stilte meer verdragen
– paniek voelen bij de minste cognitieve wrijving
– “overprikkeld” zijn vóór ze überhaupt iets geprobeerd hebben

Dat beleid geen donderslag meer mag zijn, is exact waarom niemand nog wakker schrikt.

Je schrijft dat niemand in het onderwijs vragende partij was voor deze maatregelen. Niemand?
Niet de leerkracht die elke les opnieuw smartphones moet confisqueren alsof hij een douanier is?
Niet de collega die merkt dat lezen zonder tussentijdse dopamine tegenwoordig als marteling wordt ervaren?
Niet de directeur die ziet hoe “welbevinden” stijgt terwijl leerprestaties kelderen?

Of bedoel je: niemand die jij citeerbaar vindt?

Jij ziet populisme waar iemand onpopulaire beslissingen neemt. Dat is een intellectuele gemakzucht die ik vaker zie in De Morgen: populisme is wat de ander doet; moed is wat wij nooit hoeven tonen.

Je haalt Martha Nussbaum aan, veilig, erkend, ongevaarlijk, om Demir een gebrek aan zelfinzicht te verwijten. Maar je laat het lastigste deel liggen: dat opvoeding ook betekent leren omgaan met frustratie. Dat emoties betekenisvol zijn, ja; maar niet automatisch richtinggevend. Dat wat kinderen belangrijk vinden, niet altijd is wat hen sterker maakt.

Ik zie elke dag wat jij abstraheert.

Ik zie leerlingen die écht schrikken wanneer een grens niet onderhandelbaar blijkt.
Ik zie ouders die verontwaardigd zijn dat hun kind zich moet aanpassen aan een ritme dat niet “op maat” voelt.
Ik zie hoe “mentale gezondheid” wordt ingezet als stopwoord voor vermijding.
En ik zie hoe elke vorm van druk onmiddellijk wordt hervertaald als geweld.

Dat is geen zorgcultuur, Frank.
Dat is drukontwijking.

Jij verdedigt een onderwijsmodel waarin elke weerstand een signaal van onrecht moet zijn. Maar soms is weerstand gewoon weerstand tegen inspanning. Soms is boosheid geen diagnose, maar een ontwikkelingsfase. En soms is druk geen falen van pedagogiek, maar haar laatste verdedigingslinie.

En dan is er de ironie die ik moeilijk kan negeren.

Jij schreef Held, een boek over moed in moeilijke tijden.
Maar wat jij hier toont, is veilige moed. Krantenmoed. Moed zonder kost.
Moed die netjes past binnen het morele kader van je lezerspubliek.

Moed vandaag zou zijn: zeggen dat onderwijs geen wellnesscentrum is.
Dat aandacht discipline vraagt.
Dat niet elke grens een trauma veroorzaakt.
Dat jongeren niet breken aan eisen, maar aan het ontbreken ervan.

Zuhal Demir communiceert hard. Soms te hard.
Maar jij communiceert zacht waar hardheid nodig is.

Je vraagt zelfinzicht van haar, maar spaart jezelf. Want ook empathie kan een pose worden. Ook luisteren kan een excuus zijn. En ook reflectie kan een manier zijn om nooit te moeten beslissen.

Dus nee, Frank, dit is geen pleidooi vóór Demir.
Dit is een pleidooi tegen het gemak waarmee druk vandaag wordt gedemoniseerd en gezag verdacht gemaakt.

Ik sta niet achter een partij.
Ik sta achter een idee dat jij, in alle zachtheid, uit de weg gaat:

Zonder druk geen diamant, alleen grafiet.
En daar bouw je geen onderwijs op.

ps: Gelukkig los ik het op mijn eigen()wijze manier op in mijn klassen. De deur staat altijd open en leer hoe leerlingen weer leren leergierig te zijn door authentiek, enthousiast en onvermoeibaar ( ai, de laatste jaren al wat moeilijker, de 55 voorbij he ) les te geven, te kriebelen en vooral ze schiewnierig te maken naar meer!

de link naar het oorspronkelijk artikel ( pay wall off course )

Plaats een reactie