Wij, Kontich stroomt!, zijn blij, alhoewel dat een misplaatst woordje na het lezen van onderstaande duiding, dat in de media de mening gedeeld werd. Maar het hoeft géén vertoog dat onze netbeheerder zich zorge(n)loos mag rijk rekenen en via “het distributieTARIEF” zich haast zonder verantwoording als een Dagobert Duck mag gedragen. Zeker als je weet dat de waakhond VREG via hetzelfde kanaal gevoed wordt.

Hoe vaak moesten wij “het wisselen van energieleverancier” niet afdoen als een doekje voor het bloeden, een pleister op een hardleers houten ‘hoofd’. Onze stroomfactuur dekt schamper een derde van het verschuldigd bedrag aan de commodity energie.

Enkele pennestreken van ministers mét ballen kan onze totaalfactuur snel met meer dan 10% doen dalen zonder functionaliteitsverlies! Mooiste voorbeeld is hoe onze netbeheerder het verhaal rond isoleren en stookolie mismeesterd. Ze kopen zich dure expertise in en rekenen dit vrolijk door. Het is als het verhaal van de boxmovers in de computerbusiness. Géén meerwaarde, maar wel olijk kosten doorrekenen.

Als het beleid de factuur wil temperen, moet het in de eerste plaats naar zichzelf kijken.

De Tijd ontleedde een stroomfactuur van een standaardgezin in detail en toont wie voor welke component verantwoordelijk is en hoe die kan zakken. Het leest als een erkenning van het werk dat onze CDO jaren deed, maar als lastige luis in de pels zonder politieke backup, Sander was maar een dorpslijstje, bestreden werd met draconische maatregelen: inkapseling van Infrax met als doel een monopolievorming om gemeentes géén keuze meer te geven ( want die was er wel degelijk!! ), fusie van gemeenten voor een mandaat als ultiem orgelpunt. Minder gemoei en eventuele mensen mét kennis van zaken in het (lokaal) bestuur

Elektriciteit

De commodity elektriciteit is zo’n 36 procent van de totaalfactuur.
Het is tevens de enige component waar je, door te wisselen van leverancier, een schilfer van knabbelen kunt. Mocht dit kunnen voor netbeheerder won je snel 20% enkel is die dissidente verstrekker en verzorger van de distributue ingekapseld door Eandis, destijds de grootste.

In 2021 zijn stroom en gas fors gestegen. Daar kan de overheid weinig aan doen. De rek op winst voor de consument door te switchen is er uit en het blijft morrelen in de marge. Het enige wat zoden aan de dijk brengt is minder verbruiken. Maar ook dat is morrelen in een ruimere marge. Gezinnen verbruiken amper een derde van alle energie in België, dus dit vraag/aanbod spel brengt niets bij aan klimaat, landsbelangen of eender wat ook. Maar deze schaal doet er eigenlijk ook niet toe.

Netkosten

Fluvius brengt de stroom van de opwekkingsunits ( kern, gas, steenkool, bio, wind en zonneparken ) tot in iedere woonkamer. De grote hoogspanningsverbindingen tussen de grootste opwekkers en internationale connecties is toegewezen aan Elia. De tarieven die die netbedrijven aanrekenen, worden een-op-een doorgerekend. De Elia-tarieven zijn voor iedereen gelijk en vrij eerlijk. De distributiekosten schommelen afhankelijk van de intercommunale en kende héél wat verschillen aan de hand van onhandige investeringen, bevolkingsdichtheden en historisch toegewezen obligaties en participaties in gemeentes met gedreven burgvaders, lees met voorkennis. De grote verschillen uit het verleden werden wel wat afgevlakt, maar met Zefier gaat deze geldcarroussel (vr)olijk verder.

Waarom stijgen de nettarieven?

De netbeheerder, enkelvoud beste Tijd enkelvoud, “moet” oa openbare verlichting, sociale maatregelen en groene stroom faciliteren. Dit zijn de zogenaamde ODV’s, openbare dienstverplichtingen. Als we deze uit de netkosten fileren, zakt de factuur alvast significant. Is dat nog te veel? Fluvius en Elia worden gecontroleerd door de gemeenten die uit beide bedrijven jaarlijks stevige dividenden puren. Tot op heden kunnen gemeentes nog altijd lucratieve contracten afsluiten via Zefier. De ‘woekerwinst’ van 5% blijft gegarandeerd via (over)subsidiëring van allerlei hernieuwbare energiebronnen. De tarieven en de winstmarges van deze twee monopolisten zijn de facto wettelijk geregeld en worden gecontroleerd door de regulatoren VREG en CREG. Maar laat ons zeggen dat de driehoeksverhouding van overheid, VREG en Fluvius nogal een ‘ménage a 3’ met heel wat armworstelen en politieke bemoeienissen nooit in het voordeel van of met het oog op de simpele burger, u weet wel, die éne van wie het gezond verstand verwacht wordt. Ook zijn de fouten van het verleden niet altijd guidelines geweest voor betere politiekvoering omtrent deze gang van zaken. Overigens betalen we jaarlijks 6 euro per jaar per aansluiting voor de beteugeling van prijssettingen door de monopolist. 1 euro voor de energiewaakhond CREG en 5 euro voor de Vlaamse evenknie VREG financiert, u weet wel, iets met #brood en #woord.

Denk aan het sociaal tarief dat Fluvius moet faciliteren. Groen kirde tevreden dat haast een miljoen mensen nog konden en mochten genieten van deze maatregel. Eentje die betaald en gesponsord wordt via … juist ja, ons distributietarief! Dat zal dan op zich gaan stijgen, waardoor … méér mensen beroep moeten doen op…

Zo was één van de agendapunten van KS! het integreren van de budgetmeter in de digitale meter. Deze was in den beginne niet voorzien.

Zichtbare belastingen

Het luxetarief van 21% btw op elektriciteit drukt zwaar op de totaalfactuur, want ook op de netkosten en allerlei openbaredienstverplichtingen wordt btw geheven. In 2014 werd die btw tijdelijk verlaagd als relancemaatregel, het was eerder een stunt van Jowan om zieltjes voor de socialisten te winnen. Voor hen geldt het mantra: “Samen arm, maar wij (als) leiders rijk.”

De beschermingmaatregelen samen kosten voorlopig maar 8 euro jaarlijks per aansluiting:
6 euro, maxprijs van beschermde klanten + 2 euro OCMW maatregelen )

Verdoken belastingen

Sinds de liberalisering van de stroommarkt hebben regeringen er een gewoonte van gemaakt de kosten van energiebeleidsmaatregelen niet via de begroting te regelen, maar ze via openbaredienstverplichtingen weg te moffelen in de nettarieven.

Dank, 1000 x dank, maar brengt dit inzicht zoden aan de dijk?

Fluvius moet, euh beste Tijd, eigent zich ook vaak dingen toe. U weet wel boxmoving en afroming van te duur aanrekende diensten.

De grootste kostenpost, maar ook de meest perfide zijn allerlei ecologische maatregelen: van subsidies voor isolatie, over het installeren van laadpalen tot de ondersteuning van groene stroom met de miljardensteun aan zonnepanelen als uitschieter. Aanvankelijk bleven die bedragen onder de radar, maar door de te gulle subsidies uit het verleden betaalt een gezin via Fluvius nu jaarlijks 138 euro aan openbare dienstverplichtingen.

Vergeet ook niet dat ze hiermee in hun eigen vel moeten snijden! Ze worden immers gefinancierd per geleverde kwh. Sta ons toe te twijfelen aan de gedrevenheid en intenties om dit dan ook daadwerkelijk ter harte nemen. Wijzelf herinneren ons de energie-audits van enkele openbare gebouwen in Kontich. Daar kon een professioneel bedrijf, geleid door een ex-werknemer nb, eens hartelijk mee lachen.

De federale regering deed net hetzelfde voor de financiering van de windparken op zee via federale groenestroomcertificaten. Het uitschrijven van tenders, zeker nu, gingen nooit ervan uit dat het misschien zonder subsidies zou kunnen. Andere (buur)landen gaven hierin nochtans lichtende voorbeelden. De factuur daarvan steeg de voorbije jaren fors tot 41 euro per gezin omdat er meer parken gebouwd werden. Via de toeslag op de Elia-tarieven passeren ook sommige gemeenten langs de kassa die belastingen heffen op masten en sleuven. Hoezee voor de burgvaders die met dat geld weer kon investeren in eigen opsmuk en verkiezingsbeloften. Graaien uit een nationale pot voor eigen gewin, maar ja..

Het grote probleem van de verdoken financiering is dat niemand zich verantwoordelijk voelt als de factuur explodeert en er geen duidelijk totaalbeeld is. De burger betaalt er ook nog eens 21 procent btw bovenop. Uit berekeningen van de VREG valt af te leiden dat in 2018 ruim 1,5 miljard euro aan Vlaamse politieke energiemaat-regelen buiten de zichtbare heffingen in de factuur zitten. Maar wees gerust, het is de top van de energie-ijsberg.

Met dank aan de Tijd!