Dag leerling,
ik zie je. Echt.
Ik zie je verontwaardiging, je filmpjes, je hashtags. Ik zie hoe snel het gaat, hoe slim gemonteerd, hoe overtuigend het voelt wanneer duizenden likes je gelijk lijken te bevestigen. #solidariteittegenDemir. Het rolt lekker van de tong. Het voelt als engagement. Als burgerzin. Als een soort van macht, neen niet de kracht van verandering. Dat is weer een ander narratief.

Maar laat me, als leraar, even iets terugzeggen. Niet met een hashtag. Met woorden die wat meer tijd nodig hebben.

Je zegt dat je niet gehoord wordt. Dat beslissingen eenzijdig genomen worden. Dat het gsm-verbod, de studiedagen, de toon van de minister je frustreren. Dat begrijp ik. Echt. Jongeren hebben altijd moeite gehad met grenzen die niet door henzelf werden gekozen. Dat is geen defect, dat is puberteit. En ook wij, in de leraarskamer hebben het er steeds meer en frequenter over.

Wat me wél zorgen baart, is hoe snel kritiek vandaag ontspoort in digitale opjutting. Hoe nuance verdwijnt zodra het algoritme boosheid ruikt. Hoe een minister geen beleidsmaker meer is, maar een personage in een TikTok-narratief. Machtsmisbruik, lees ik. Autoritair. Onmenselijk. Grote woorden, licht uitgesproken.
In het debat over #solidariteittegenDemir viel zelfs een verwijzing naar Charlie Kirk, een naam die in Vlaamse onderwijsdiscussies even relevant is als een sneeuwpop in de Sahara. Dat dit zomaar wordt opgepikt en opgeblazen als argument in jongerenprotesten zegt meer over de echo’s van sociale media dan over de kern van ons onderwijsprobleem.

Het punt is niet dat jongeren geen munitie mogen gebruiken in hun retoriek, maar wel dat ze het wapen van feel-good-retoriek en “oh ik heb het toch zo zwaar” vaker hanteren dan het zwaard van reflectie, inzet en verantwoordelijkheid. In mijn andere essay, Dag Vlaanderen, met je teflongeweten, heb ik al betoogd dat de opvoeding steeds vaker wordt afgeschoven op de school, alsof opvoeden te herleiden valt tot zachte knuffels.

Laat me iets uitleggen wat zelden nog gezegd wordt.

De natuur maakt geen diamant door begrip te tonen. Koolstof wordt diamant door druk. Door tijd. Door omstandigheden die allesbehalve comfortabel zijn. Zonder druk blijft koolstof grafiet: zacht, vluchtig, makkelijk te vervormen. Nuttig, ja. Maar niet dragend.

Onderwijs werkt net zo.

Leren vraagt concentratie. Stilte. Volhouden. Frustratie verdragen. Dingen doen die niet leuk zijn en toch nodig. Dat is geen aanval op je mentale gezondheid, dat ís mentale gezondheid op lange termijn. Een brein dat nooit weerstand leert hanteren, breekt bij de eerste echte tegenslag.

Je smartphone is daarbij geen neutraal object. Dat weet je zelf ook. Hij vreet aandacht, versnijdt tijd en maakt diep werken bijna onmogelijk. Een gsm-verbod is geen straf, maar een noodmaatregel. Niet tegen jou, maar vóór wat leren ooit was: aandachtig, traag, betekenisvol.

En die pedagogische studiedagen? Ook daar wordt iets fundamenteels verkeerd begrepen. Minder schooldagen lossen geen structurele overbelasting op. Integendeel. Ze verplaatsen de druk naar weekends, naar thuis, naar inhaalbewegingen. Mentale rust komt niet uit versnippering, maar uit ritme en voorspelbaarheid.

Wat ik mis in de hashtags, is verantwoordelijkheid. Kritiek zonder alternatief. Verontwaardiging zonder inspanning. Veel lawaai, weinig arbeid. Dat is geen verzet, dat is ruis.

Begrijp me niet verkeerd: het beleid van Demir is niet perfect. Haar stijl is soms bruusk. Ze communiceert als een bestuurder, niet als een pedagoog. Soms walst ze als een olifant doorheen de porseleinwinkel. Dat mag benoemd worden.

Maar wat ze wél doet, is iets wat zeldzaam geworden is: ze verhoogt de druk waar het systeem dreigt te verglijden in gemakzucht. Ze durft onpopulair te zijn. En ja, dat wringt. Dat doet druk altijd.

Onderwijs is geen wellnesscentrum. Het is geen service op maat van je humeur. Het is een vormingsproces dat je voorbereidt op een wereld die geen rekening houdt met je hashtags, je volgers of je likes.

Minder online zagen. Meer efficiënt werken. Minder performatief protest. Meer stille inspanning. Dat klinkt hard. Maar het is precies die combinatie die, mettertijd, karakter vormt.

Dus dag leerling,
met je hashtag tegen Demir.
Gebruik je stem. Maar leer ook zwijgen.
Eis gehoord te worden, maar leer ook luisteren.
En vooral: begrijp dat druk geen vijand is van groei.

Zonder druk geen diamant.
Alleen grafiet. En daar bouw je weinig op.
#solidariteitvoorDemir!