Een open brief aan iedereen die in [ nog ]onderwijs gelooft
✍️ Door Marc Bellinkx – leraar, denker, auteur van De Tiende Plaag

“De leerling is geen vat dat gevuld moet worden, maar een vlam die aangestoken wil worden.”
Die uitspraak hangt misschien hier en daar op een schoolmuur. Maar vandaag vraag ik me af: geloven we er nog in?

Na dertig jaar lesgeven in Vlaanderen weet ik: jongeren willen wél leren. Maar niet meer zoals vroeger. Ze willen begrijpen wat er écht toe doet. Wat er achter de cijfers en kaders schuilt. Wat hun plaats is in die complexe wereld daarbuiten. En laat dat nu net zijn wat het onderwijs te weinig biedt.

We geven jongeren vakken, maar te weinig verbanden. We toetsen kennis, maar te weinig inzicht. Ze leren waar de Nijl stroomt, maar niet waarom die zoveel oorlog en honger veroorzaakt. Ze kennen de werking van een vulkaan, maar niet wat Krakatau deed met onze geschiedenis. We brengen silo’s — terwijl de wereld vraagt om bruggen.

Wat mij het meeste pijn doet? We bereiden onze leerlingen nog altijd voor op het verleden. Terwijl de toekomst al lang is begonnen.

ChatGPT, klimaatvluchtelingen, microplastics, populisme, opwarming, grondstofoorlogen, AI.
Het is géén sciencefiction meer. Het is nu. En ons onderwijs? Dat hinkt achterop.

Wat als we eindtermen zouden herschrijven als vragen?
Niet “kent de oorzaken van klimaatverandering”, maar:
👉 “Wie draagt welke verantwoordelijkheid bij het smelten van de ijskappen?”

Niet “kan een kaart lezen”, maar:
👉 “Welke kaart vertelt je het verhaal dat de macht wil dat je gelooft?”

Wat als vakken niet langer een eindpunt zijn, maar een vertrekpunt?
Wat als we onze leerlingen opnieuw zouden vertrouwen als denkers?

Ik geloof nog steeds dat school een magische plek kan zijn. Niet om jongeren voor te bereiden op de arbeidsmarkt, maar op het leven. Niet om feiten te downloaden, maar om inzichten te bouwen. Niet om angst te zaaien, maar om toekomstmoed te cultiveren.

Daarom schreef ik De Tiende Plaag — geen doemverhaal, maar een denkkader.
Een boek voor wie de wereld opnieuw wil leren lezen. Voor leraren, leerlingen, ouders, beleidsmakers. Voor iedereen die voelt dat het zo niet verder kan… maar nog niet wist waar te beginnen.
Voor wie wil dat school weer een plek wordt waar vlammen aangestoken worden.

Daarom beste Zuhal, misschien bent u wel die vlammenkoningin die het lont weer aan het kruidvat wil brengen, in positieve zin natuurlijk.

Hopelijk staat dra hier een selfie als banner voor deze post.